Objectives:

To compare the incidence of paranasal sinus anatomic variations in the patient groups with and without the thickenings of sinus mucosa on the paranasal sinus tomography.

Methods:

In this retrospective study, we evaluated 155 paranasal sinus tomographies, which had been taken at January and February 2003. We evaluated all tomographies for the mucosal thickenings of the paranasal sinuses. We separated the patients into two groups whether the thickenings of the mucosa was present or not. We evaluated these paranasal sinus tomographies for the existence of anatomic variations that were accessory maxillary sinus ostium, agger nasi cell, Haller cell, concha bullosa, and paradoxical middle concha, the deviation of the uncinate process, the pneumatization of the uncinate process, septum deviation and the pneumatization of the superior concha.

Results:

Only the Haller cell and the medial deviation of the uncinate process were seen significantly more frequent in the group, which has not the thickening of the mucosa. The most frequently seen anatomic variation was agger nasi cell and the least frequently seen was the lateral deviation of the uncinate process in both groups.

Conclusion:

The existence of mucosal thickening on the side of anatomic variation does not show that this variation is affective in the pathogenesis of sinusitis. But all anatomic variations and mucosal thickening on the tomographies should be evaluated individually for each patient.

ÖZET

Amaç:

Paranazal sinüs tomografisinde sinüs mukozal kalınlaşması olan ve olmayan hasta grupları arasında, paranazal sinüs anatomik varyasyonlarının görülme sıklıklarını karşılaştırmak.

Yöntem:

Çalışmamızda, 2003 yılı Ocak ve Şubat aylarında çekilen 155 paranazal sinüs tomografisini geriye dönük olarak değerlendirdik. Tüm tomografileri, paranazal sinüs mukozal kalınlaşmaları açısından inceledik. Hastaları, tomografik olarak mukozal kalınlaşması olan ve olmayan olmak üzere iki gruba ayırdık. Bu iki gruptaki tomografileri maksiller sinüs aksesuvar ostiumu, agger nasi hücresi, Haller hücresi, konka bülloza, paradoks orta konka, unsinat çıkıntı deviyasyonu, unsinat çıkıntı havalanması, septum deviyasyonu ve üst konka havalanması gibi anatomik varyasyonlar açısından inceledik.

Bulgular:

Sadece Haller hücresi ve unsinat çıkıntının mediyale deviyasyonu sıklığı yönünden gruplar arasındaki farkı istatistiksel olarak anlamlı bulduk ve bu iki anatomik varyasyon mukozal kalınlaşması olmayan grupta daha sıktı. Her iki grupta en sık rastladığımız anatomik varyasyon agger nasi hücresi iken en az sıklıkla rastladığımız varyasyon unsinat çıkıntının laterale deviyasyonu idi.

Sonuç:

Anatomik varyasyonun olduğu tarafta radyolojik olarak mukozal kalınlaşma olması bu varyasyonun sinüzit patogenezinde etkili olduğunu göstermez. Ancak yine de her hasta tomografisi mukozal kalınlaşma ve anatomik varyasyon açısından bireysel olarak değerlendirilmelidir.

Keywords: Anatomic variation, anatomy, computed tomography, mucosal thickening, paranasal sinus